Ταξίδια Μέσα Από Τη Λογοτεχνία!

Η Λογοτεχνία είναι για μένα ένα «παράθυρο» σ' έναν μαγικό κόσμο. Κάθε βιβλίο μάς ταξιδεύει σε κόσμους πραγματικούς ή φανταστικούς, τωρινούς, μελλοντικούς ή παρελθοντικούς. Ένα είναι το μόνο σίγουρο, κάθε βιβλίο που μας ενθουσιάζει, μας εντυπωσιάζει ή μας μαγεύει θέλουμε να το μοιραστούμε με άλλους φίλους-αναγνώστες. Έτσι κι εγώ, θέλω να μοιραστώ μαζί σας όσα βιβλία με ενθουσίασαν και με «γέμισαν» με πρωτόγνωρες ιδέες, εικόνες και συναισθήματα. Σαφώς και η άποψη του κάθε αναγνώστη είναι μοναδική και ένα βιβλίο που εμείς λατρέψαμε μπορεί κάποιος άλλος να το αντιπάθησε ή ακόμα και να το μίσησε... Μέσα από αυτήν την οπτική θεωρώ φρόνιμο να μη σχολιάζω όσα βιβλία δεν με εντυπωσίασαν ή με άφησαν αδιάφορη, διότι η άποψή μου είναι απολύτως υποκειμενική. Δεν θα ήθελα να προκαταλάβω αρνητικά κανέναν αναγνώστη, αποτρέποντάς τον από το να διαβάσει ένα βιβλίο το οποίο, ενδεχομένως, να τον ενθουσιάσει. Κάθε βιβλίο απαιτεί το κατάλληλο περιβάλλον, το υπόβαθρο και την ανάλογη διάθεση για να εκτιμηθεί, οπότε καλό θα είναι να μην απορρίπτουμε ποτέ τίποτα. Η έκφραση και αποτύπωση της δικής μου γνώμης για κάθε βιβλίο -αλλά και των απόψεων και σχολιασμών άλλων φίλων-συγγραφέων-αναγνωστών, που αναγράφονται στη σχετική κατηγορία-, έχουν ως μοναδικό σκοπό να εκφράσουν τον θαυμασμό μας για ορισμένα βιβλία που θεωρούμε άξια λόγου και θέλουμε να γίνουν ευρέως γνωστά, βοηθώντας έτσι τους αναγνώστες στην επιλογή του επόμενου βιβλίου που θα διαβάσουν. Πάντοτε με το μεγαλύτερο σεβασμό και θαυμασμό για όλους τους συγγραφείς, που μέσα από τις σελίδες των βιβλίων τους μας «ταξιδεύουν» μακριά από την εκάστοτε πραγματικότητα ή μας βοηθούν να την κατανοήσουμε καλύτερα, αλλά σε κάθε περίπτωση στολίζουν την ψυχή μας, οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ!

Κλειώ Ισιδ. Τσαλαπάτη

Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2017

«ΣΕΡΡΑ – Η Ψυχή Του Πόντου», του Γιάννη Καλπούζου – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη


«ΣΕΡΡΑ – Η Ψυχή Του Πόντου», του Γιάννη Καλπούζου – Γράφει η Κλειώ Τσαλαπάτη
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Σελίδες: 640
Τιμή: 16,92 €

          Πόσα δεινά μπορεί να υποστεί ένας άνθρωπος και να αντέξει; Πόσες πληγές είναι δυνατόν να "ανοίξουν" στην ψυχή του κι εκείνος να κατορθώσει να διατηρήσει το μεγαλείο της αλώβητο; Πώς ένας «χάρτινος ήρωας» σαν τον Γαληνό Φιλονίδη μπορεί να μετουσιωθεί –μέσα από την απαράμιλλη πένα ενός χαρισματικού συγγραφέα–, σε έναν άνθρωπο οικείο μας, έναν πρόγονό μας του Ποντιακού Ελληνισμού, ακόμα κι αν δεν καταγόμαστε από τον Πόντο; Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα είναι: «άπειρα δεινά», «αμέτρητες πληγές» και «εύκολα», αν πρόκειται για έναν συγγραφέα του μεγέθους του Γιάννη Καλπούζου. Στο νέο αριστουργηματικό μυθιστόρημά του «Σέρρα - Η Ψυχή Του Πόντου», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, ο αγαπητός συγγραφέας κατορθώνει για μία ακόμα φορά να ξεπεράσει τον εαυτό του και να μας χαρίσει ένα συγγραφικό έργο-μεγαθήριο –παρακαταθήκη για όλες τις τωρινές και μελλοντικές γενιές Ελλήνων ανά τον κόσμο–, οι οποίοι οφείλουν να μαθαίνουν την Ιστορία του απανταχού Ελληνισμού, είτε τους αφορά άμεσα είτε όχι. Αποδεικνύει περίτρανα πως –όσο και αν τα γεγονότα, οι κακουχίες, οι δολοπλοκίες και τα αλλότρια συμφέροντα προσπαθούν να πολεμήσουν, να αλλοιώσουν και να εξαφανίσουν έναν ολόκληρο λαό με εξορίες, διωγμούς, φυλακίσεις, εκπατρισμούς και άδικες εκτοπίσεις–, εκείνος στέκεται υπερήφανος, αγέρωχος και ανθεκτικός και συνεχίζει να μάχεται, να επιβιώνει μέσα από τις αντιξοότητες και να μεγαλουργεί.
          Ο εξαίρετος και πολυτάλαντος Γιάννης Καλπούζος μας προσφέρει ένα από εκείνα τα συγγραφικά πονήματα που αξίζουν να διαβαστούν αργά αργά ώστε αφενός ν’ αφομοιώσει ο αναγνώστης τις πάμπολλες πληροφορίες για το ιστορικό πλαίσιο της εποχής, στην οποία τοποθετείται ο κεντρικός ήρωάς του, και αφετέρου να απολαύσει χωρίς βιασύνη ένα αριστουργηματικό, καθηλωτικό μυθιστόρημα από εκείνα που μένουν ανεξίτηλα χαραγμένα στη μνήμη του και δεσπόζουν σε περίοπτη θέση στη βιβλιοθήκη του. Η ευρηματική μυθοπλασία –μαζί με την εξιστόρηση της ιστορικής πραγματικότητας της εποχής και τα κοσμογονικά γεγονότα που άλλαξαν διά παντός τις γεωπολιτικές συσχετίσεις στην περιοχή του Πόντου–, διαμορφώνουν ένα σαγηνευτικό συνονθύλευμα, μέσα στο οποίο ο αναγνώστης βυθίζεται. Η ταραχώδης και πολύπαθη ζωή του Γαληνού μάς ελκύει όπως ο μαγνήτης. Είναι ένας άνθρωπος χαρισματικός, με παιδεία και προτερήματα αξιοσημείωτα, με χαρακτήρα εκ φύσεως καλοπροαίρετο και γαλήνιο κι αυτοσυγκράτηση παροιμιώδη, που βρίσκεται σε μία περιοχή και σε μία εποχή όπου τίποτα δεν είναι σταθερό και δεδομένο. Μοιρασμένος ανάμεσα σε δύο γυναίκες που διεκδικούν την αγάπη του και προσπαθώντας να επιβιώσει μέσα στον «κυκλώνα» των αλλαγών που συμπαρασύρουν τους πάντες, προσπαθεί να διατηρήσει αλώβητες τις αρχές, τη ζωή και την ψυχή του.
          Η πολυκύμαντη ιστορία του Γαληνού ξεκινάει με την εκδίωξη των Αρμενίων από την Τραπεζούντα το 1915 και την κατ’ ανάγκη γνωριμία του με τη νεαρή Αρμενοπούλα Ταλίν, στην οποία αποφασίζει να προσφέρει καταφύγιο χωρίς ταυτόχρονα να υποκύψει στη σαγήνη της σπάνιας ομορφιάς της. Ο ίδιος ετοιμάζεται να παντρευτεί με τη νεαρή Φιλάνθη από την Ορντού, με την οποία ελάχιστα γνωρίζεται. Οι μοίρες των τριών θα δεθούν με άρρηκτο και μοιραίο τρόπο, ενώ η «Οδύσσεια» του πολύπαθου Γαληνού μόλις ξεκινάει. Η αποτίναξη των παλιών καθεστώτων από τους Νεότουρκους και τους Ρώσους μπολσεβίκους, αλλά και η αμφισβητούμενη, αμφιταλαντευόμενη και –πάντα παρασυρόμενη από αλλότρια συμφέροντα–, επεκτατική ελληνική πολιτική δημιουργούν μια εκρηκτική δίνη μέσα στην οποία παρασύρονται και λαβώνονται, με απανωτά και ανελέητα χτυπήματα, οι ήρωες αυτού του επικού μυθιστορήματος. Ο συγγραφέας, με τη γνωστή μυθοπλαστική δεξιοτεχνία του, μας κάνει «κοινωνούς» σε μία από τις πιο ταραγμένες εποχές της Ιστορίας του Ελληνισμού, και δη του Ποντιακού με τους συνεχείς και άδικους διωγμούς, τις εκτοπίσεις, την κλοπή περιουσιών, ακινήτων, χρημάτων, αλλά και ανθρώπινων ζωών πολλών καθ’ όλα νομοταγών πολιτών, με μόνο κριτήριο την καταγωγή και το θρήσκευμά τους. Πολλοί οι κρυπτοχριστιανοί που επέλεξαν να συμμορφωθούν δημόσια με το γενικό ισχύον θρήσκευμα ώστε να περισώσουν και να διατηρήσουν τις περιουσίες, τις κατοικίες και τις ζωές τους ασπαζόμενοι το Ισλάμ και αλλάζοντας υπηκοότητα, ενώ κρυφά συνέχιζαν να είναι χριστιανοί και να διατηρούν τις ελληνικές παραδόσεις τους. Ποιος θα μπορούσε να τους κατηγορήσει γι’ αυτό, τη στιγμή που διακυβευόταν η ίδια τους η ύπαρξη; Κάποιοι, όμως, επέλεξαν τον δύσκολο, επίπονο και συχνά τραγικό δρόμο του εκπατρισμού, των διώξεων, της φυλάκισης –στις πιο άθλιες συνθήκες που μπορεί να βάλει ο ανθρώπινος νους– και της αντίστασης στο άδικο κατεστημένο, έστω κι αν αυτό σήμαινε εξορία, ξεριζωμό, εξαθλίωση και απώλεια, ακόμα και των πιο αγαπημένων προσώπων της ζωής τους.
          Ο Γιάννης Καλπούζος για μία ακόμα φορά μεγαλούργησε δημιουργώντας ένα μυθιστόρημα-έπος, από εκείνα που θα μείνουν στην ελληνική λογοτεχνία ως κλασσικά αριστουργήματα, παρακαταθήκη για το μέλλον, για όσους θέλουν να μάθουν την Ιστορία μας και, κυρίως, για όσους δε θέλουν να λησμονήσουν αυτά που αξίζει κανείς να θυμάται. Μέσα από τον ήρωά του Γαληνό Φιλονίδη, έναν αληθινό μαχητή της ζωής, από αυτούς που ακολούθησαν στην πράξη την παράδοση του Πυρρίχιου χορού –του «χορού της φωτιάς», που έχει τις ρίζες του στην αρχαία ελληνική πολεμική παράδοση–, ο συγγραφέας μάς συμπαρασύρει σε ένα «μεθυστικό» ταξίδι στο παρελθόν και την Ιστορία, σε μία από τις πιο αιματοβαμμένες και τραγικές εποχές της. Μας δείχνει το πείσμα του ανθρώπου, τη γενναιότητά του, την ικανότητα να προσαρμόζεται σε αυταρχικά και άδικα καθεστώτα χωρίς να χάνει την ευγένεια και την αλληλεγγύη του, να πολεμά με τη γη και τις πιο ακραίες και δύσκολες καιρικές συνθήκες και να διατηρεί την αισιοδοξία του, να υπομένει τις πιο επώδυνες ψυχικές και σωματικές καταστάσεις και να αναγεννιέται και, τέλος, να αντιμετωπίζει την υπέρτατη οδύνη που μπορεί να αντιμετωπίσει ο άνθρωπος και να καταφέρνει να διατηρήσει την ευγένεια της ψυχής και την ανθρωπιά του αλώβητη.
Το μυθιστόρημα «Σέρρα – Η Ψυχή Του Πόντου» είναι ένας Θησαυρός από αποστάγματα σοφίας, όπου και μόνο όσα γράφει ο συγγραφέας στην αρχή κάθε κεφαλαίου θα έφταναν για να αποτελέσουν ένα ξεχωριστό βιβλίο. Πολλά είναι τα αποσπάσματα στα οποία θα ήθελα να αναφερθώ, όμως θα αρκεστώ να σας αναφέρω το αγαπημένο απόφθεγμα του ήρωά του, του αλησμόνητου Γαληνού Φιλονίδη, το οποίο νομίζω ότι είναι και το πιο αντιπροσωπευτικό: «Άμον τον ήλον έρθες και τ’ ς’ αστραπής το θάμα, σον ουρανόν εκρέμετ’ και της ζωής μ’ το στάγμα».* Για μία ακόμη φορά, πολλά και θερμά συγχαρητήρια στον Γιάννη Καλπούζο, ο οποίος δεν παύει να ανεβάζει ολοένα και ψηλότερα τον πήχη, αλλά και την ίδια την ελληνική λογοτεχνία υψηλών απαιτήσεων!

* Όπως τον ήλιο ήρθες και της αστραπής το θαύμα, στον ουρανό σου κρέμεται και της ζωής μου η σταλαγματιά.

Διαβάστε τη συνέντευξη που ο συγγραφέας Γιάννης Καλπούζος παραχώρησε στους «Φίλους Της Λογοτεχνίας», λίγο πριν την έκδοση του «Σέρρα, Η Ψυχή Του Πόντου» εδώ:

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«Ενόψει του εκτοπισμού των Αρμενίων απ' την Τραπεζούντα τον Ιούνιο του 1915, ένα κορίτσι που μοιάζει να το ζωγράφισε ο ίδιος ο Θεός καταφεύγει στο σπίτι ενός αγνώστου. Στην Ορντού ένα άλλο κορίτσι εύπορης ελληνικής οικογένειας ετοιμάζεται για τον γάμο της και πασχίζει να οραματιστεί το μέλλον μ' έναν άντρα τον οποίο ελάχιστα γνωρίζει.

Ο χαρισματικός, θρήσκος και θεματοφύλακας των ηθών της εποχής Γαληνός Φιλονίδης διχάζεται ανάμεσα σε δυο γυναίκες∙ δοκιμάζεται εμπρός στις ιδέες του∙ έρχεται αντιμέτωπος με την αγριότητα και το μίσος∙ συντρίβεται και θέτει ως στόχο ζωής να εκδικηθεί εκείνον που του προκάλεσε τον μέγα πόνο.

Στο παρασκήνιο της μυθοπλασίας ιχνογραφείται ο Πόντος μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών∙ η ομογενοποίηση των φυλών με συνδετικό κρίκο μα και άλλοθι τη θρησκεία∙ ο φόβος, η μισαλλοδοξία και ο εθνικισμός που ενσπείρουν οι Νεότουρκοι και στη συνέχεια οι Κεμαλιστές∙ η καθημερινή ζωή στα πρώτα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης∙ οι διώξεις των Ελλήνων επί Στάλιν∙ τα στρατόπεδα εργασίας στη Σιβηρία και οι στέπες του Καζακστάν με αφόρητους καύσωνες το καλοκαίρι και σφοδρό ψύχος τον χειμώνα∙ οι πόθοι, τα πάθη και τα δεινά των Ποντίων.

Κι όλα, μέσα από το πολυσχιδές ταξίδι που γράφει η ζωή και το ταξίδι που γράφεται για τη ζωή, να φαντάζουν φλόγες και κινήσεις του ποντιακού χορού σέρρα, του χορού της φωτιάς.»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου