«ΑΝΝΑ ΚΑΡΕΝΙΝΑ», του Λέοντος Τολστόϊ – Γράφει η Ρίτα Λαψάνα

«ΑΝΝΑ ΚΑΡΕΝΙΝΑ», του Λέοντος Τολστόϊ – Γράφει η Ρίτα Λαψάνα

Εκδόσεις: Ζαχαρόπουλος, Άγρα, Γκοβόστης, Καστανιώτης, Δαμιανός, Πατάκης

Σελίδες: 690 έως 1320 (ανάλογα με την έκδοση)

Ο Ντοστογιέφσκι υποκλίθηκε στο έργο αυτό του Τολστόϊ λέγοντας πως είναι «η ζωντανή απόδειξη του ρωσικού δαιμονίου!» Η Άννα Καρένινα είναι ένα τραγικό θύμα της ανάγκης της να ζήσει κάτι δυνατό, πριν τελματωθεί, και της υποκρισίας της ηθικοπλαστικής κοινωνίας. Δεν μπόρεσε να κατευθύνει την υποσυνείδητη αναζήτηση της προς το νόημα της ζωής, ώστε να ρέπει προς το ‘καλό’ που είχε μέσα της, αλλά στροβιλίστηκε στην δύνη του ‘κακού’. Έτσι, «πρόστυχη και ταπεινή» από την στιγμή εκείνη, ήταν ήδη νεκρή πριν ακόμη πεθάνει. Γιατί ο δρόμος αυτός λειτουργεί αυτοκαταστροφικά και σε ρίχνει σε πολλές πλάνες και παγίδες, με πρώτη τον έρωτα.

Ο Λιέβιν όμως, ο άλλος ήρωας του έργου, συνειδητά έψαχνε το νόημα της ζωής του, με την ροπή προς το ‘καλό’! Αναμφίβολα όλοι αυτό αναζητάμε. Το καλό προϋπάρχει μέσα μας και όσοι καταφέρουν και το διατηρήσουν θα οδηγηθούν στο δρόμο της αλήθειας και της ψυχικής γαλήνης!

Η Άννα Καρένινα, στο βιβλίο αυτό, εισπράττει την δόξα, ο Λιέβιν όμως αποθεώνεται στο χειροκρότημα! Όλα κρίνονται από τον επίλογο και ο δεινός συγγραφέας (που σχεδόν αυτοβιογραφεί μέσα από τον ήρωα του) για να καταλήξει σ’ αυτόν και να τον αποθεώσει, μας περιγράφει πρώτα την όψη του ‘κακού’ που είναι άξιο μόνο για οίκτο. Κι αυτό για να μπορέσουμε να κρίνουμε και να εκτιμήσουμε σωστά την βαθιά και βασανιστική διαλογιστική σκέψη, που γίνεται πράξη ακολουθώντας  το ‘καλό’ που είναι άξιο θαυμασμού!

Η λογική έχει δοθεί στον άνθρωπο για να μπορεί να απαλλαγεί από ότι τον ενοχλεί και τον συνθλιβεί ψυχικά, προσπαθώντας να του αλλάξει τον προορισμό για τον οποίο βρίσκεται στη ζωή. Η έλλειψη όμως αυτής της γνώσης για το λόγο που βρίσκεται στη ζωή τον καθιστά ευάλωτο και αδυνατεί να ζήσει. Ο Λιέβιν, όμως, χωρίς να παρεκκλίνει από το ‘καλό’ αναζήτησε βασανιστικά τον προορισμό του. Οι σκέψεις του όμως δεν μπορούσαν να του δώσουν καμιά απόκριση, γιατί δεν ήταν στα ίδια μέτρα με τις ερωτήσεις του. «Την απόκριση μου την έδωσε η ίδια η ζωή, με το να’ χω την επίγνωση του τι είναι ‘καλό’ και τι ‘κακό’ και την επίγνωση αυτή δεν την προσπορίστηκα με τίποτα, μα μου δόθηκε μαζί με όλα τ’ άλλα, μου δόθηκε γιατί από πουθενά δεν θα μπορούσα να την προσποριστώ»!

Κανένα, λοιπόν, λεπτό της ζωής μας δεν πάει χαμένο όταν σκοπός και στόχος είναι το ‘καλό’, που στο χέρι μας είναι να το πραγματώσουμε! Αυτό το μήνυμα μας στέλνει μέσα από το βιβλίο των χιλίων σελίδων ο Τολστόϊ! Πάνω σ’ αυτές θα μπορούσαν να γραφτούν άλλες δέκα χιλιάδες σελίδες, αναπτύσσοντας όλα τα καυτά θέματα που ταλανίζουν την ανθρώπινη ζωή και που αναφέρονται μέσα σ’ αυτό (έρωτας – πόλεμος – πλούτος – τέχνη – δικαιοσύνη – αξιοπρέπεια – υποκρισία – θρησκεία – εργατιά – λαός – αναζήτηση – ψυχική γαλήνη – θάνατος....).

Ο ίδιος όμως, όπως και ο ήρωας του ο Λιέβιν, βασανίστηκε πάρα πολύ με όλα αυτά τα ζητήματα και μη μπορώντας να φτάσει στην έσχατη αποκάλυψη και στην υλοποίηση της, πολλές φορές σκέφτηκε να οδηγηθεί στον θάνατο. ΚΑΜΜΙΑ ΛΥΣΗ ΔΕΝ ΘΑ ΒΡΕΘΕΙ ΣΕ ΚΑΝΕΝΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΘΕΜΑ ,ΑΝ ΔΕΝ ΘΕΣΟΥΜΕ ΩΣ ΒΑΣΗ ΤΟ ΚΑΛΟ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ! Μια μικρή φουσκίτσα στην απεραντοσύνη της ύλης είναι ο καθένας - μας λέει ο Λιέβιν - αυτή επιβιώνει για λίγο και μετά σκάει. Το ζήτημα είναι αν αυτή η φουσκίτσα θα στροβιλίζεται ή θα έχει μια σταθερή και όμορφη πορεία, όπως είχε αρχικά χαραχτεί με το ‘καλό’, να έχει!

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

«Στο επίκεντρο του έργου βρίσκεται ο κόσμος των αριστοκρατών, ανάμεσά τους και η ηρωίδα του μυθιστορήματος Άννα Καρένινα, μια νέα όμορφη γυναίκα της υψηλής κοινωνίας, η οποία ζει σε μια καταπιεστική γι' αυτήν οικογένεια μαζί με τον σύζυγό της και τον μικρό γιο της.

Σύντομα η ισορροπία της ζωής της ανατρέπεται, όταν γνωρίζει τον κόμη Βρόνσκι, που είναι νέος, όμορφος, πλούσιος και κοσμικός. Η αίσθηση του καθήκοντος απέναντι στο σύζυγο και η αγάπη για το παιδί της δεν δείχνουν να είναι αρκετά ώστε να την αποτρέψουν από τον έρωτα που αρχίζει να νιώθει για τον Βρόνσκι. Ο τελευταίος νιώθει τα ίδια συναισθήματα για την Άννα, παρ' ότι φλερτάρει και την Κίτι, μακρινή συγγενή εξ αγχιστείας της Άννας.

Ο κοινωνικός τους περίγυρος σχολιάζει αρνητικά τον έρωτα αυτό και ο σύζυγος της Άννας θέλοντας να αποφύγει ένα κοινωνικό σκάνδαλο, αντιμετωπίζει την κατάσταση με ηρεμία και ψυχραιμία, όμως αρνείται να της δώσει διαζύγιο, πιστεύοντας ότι με τον τρόπο αυτό θα καταφέρει να κρατήσει κοντά τη σύζυγό του και μαζί της την αξιοπρέπειά του.

Η Άννα δεν μπορεί να χαρεί τον έρωτά της με τον Βρόνσκι, γιατί τη βασανίζουν οι τύψεις απέναντι στην οικογένειά της. Τα πράγματα δυσκολεύουν ολοένα και περισσότερο από τη στιγμή που μένει έγκυος και αποκτάει ένα κοριτσάκι από τον Βρόνσκι. Ο σύζυγός της δέχεται να κρατήσει το παιδί και να του δώσει μια θέση στην οικογένειά του, όμως η Άννα είναι αδύνατον πια να μείνει μαζί του.

Εγκαταλείπει τον γιο της κοντά του και φεύγει με τον εραστή της και τη νεογέννητη κόρη τους για την Ευρώπη, όπου ζουν μαζί μερικές μέρες ευτυχίας. Με την επιστροφή τους όμως, αντιμετωπίζουν και πάλι την επίμονη άρνηση του Καρένιν να της δώσει διαζύγιο. Πλέον η Άννα είναι ανίκανη να χαρεί οτιδήποτε. Η κοινωνική κατακραυγή και η αβέβαιη θέση της τη ρίχνουν σε βαθιά μελαγχολία, που γίνεται μεγαλύτερη από την υποψία ότι ο Βρόνσκι δεν της είναι πια πιστός.

Προσωρινά βρίσκει καταφύγιο και παρηγοριά στην απατηλή ηρεμία που της χαρίζει η μορφίνη, αλλά πολύ σύντομα ανακαλύπτει ότι έχει βρεθεί σ' ένα τραγικό αδιέξοδο. Δεν υπάρχει πλέον άλλη λύση γι αυτήν από το θάνατο, κι έτσι η Άννα Καρένινα δίνει τέλος στη ζωή της πέφτοντας στις ρόδες ενός τρένου.

Παράλληλα, ο Τολστόι αφηγείται την ιστορία του Λιέβιν, ενός πλούσιου κτηματία και φίλου της οικογένειας του αδερφού της Άννας, Στιέπαν Αρκαντίγεβιτς, ο οποίος αρχικά ζει εργένης στο χωριό απασχολούμενος με γεωργικές εργασίες και τη συγγραφή ενός βιβλίου για τη γεωργία στη Ρωσία. Στα μισά του βιβλίου παντρεύεται την Κίτη, πράγμα που ήθελε από την αρχή του έργου, όμως η Κίτι του είχε αρνηθεί, καθώς ήταν ερωτευμένη με τον Βρόνσκι. Η ιστορία του, που δεν είναι εντελώς ξεκομμένη από αυτή της Άννας, είναι γραμμένη εκ περιτροπής με τη δική της και είναι σχεδόν ισομεγέθης.

Στο τεράστιο αυτό μυθιστόρημα εκτυλίσσονται παράλληλα κι άλλες ιστορίες και επεισόδια, όπως η απιστία του Στιέπαν Αρκαντίγεβιτς στη γυναίκα του, που αποτελεί και την αρχή του βιβλίου.»